'सतत नकार' हेच लग्न उशिरा जमण्याचे मुख्य कारण आहे.

महाराष्ट्रात, मुलींमध्ये उशीरा विवाह होण्याच्या वाढत्या प्रमाणाचे मुख्य कारण विवाह जुळणी प्रक्रियेदरम्यान दिले जाणारे 'सतत नकार' हे आहेत. यासाठी अनेक घटक कारणीभूत आहेत. चांगले स्थळ आले असताना मुलामध्ये दोष शोधणे हे एक मोठे कारण सर्रासपणे दिसून येते. त्यांच्या स्वतःमधील असलेल्या दोषांकडे कानाडोळा करत, अनेक तरुणींना व त्यांच्या पालकांना संभाव्य वरांमध्ये सतत दोष आढळतात, ज्यामुळे त्यांचे लग्न ठरण्यात विलंब होतो.

नकाराची कारणे:

स्वतःमध्ये कितीही दोष असले तरी चांगले स्थळ आले असताना काही ना काही दोष शोधून प्रत्येक वेळी नकार देणे, हे लग्न उशिरा होण्यामागचे मुख्य कारण आहे. विविध कारणामुळे विवाह प्रस्ताव नाकारले जातात. यामध्ये शिक्षण, पगार, कुटुंबाची आर्थिक व सामाजिक पत, सासू-सासऱ्यांचा स्वभाव, शेतजमिनीची मालकी, वराचा व्यवसाय, वयातील तफावत आणि नक्षत्र दोषासारख्या ज्योतिषशास्त्रीय विसंगती अशा गोष्टींचा समावेश होतो. अशा कडक आणि काही अंशी अवास्तव निकषांमुळे मुलींसाठी योग्य जोडीदार शोधणे आव्हानात्मक होते, ज्यामुळे विवाह जुळविताना दीर्घ विलंब होतो.

मुलींची प्रतिभा:

मुली स्वतः सामान्यतः हुशार, शिक्षित आणि स्वतंत्र असतात. आजकाल आपल्याकडे मुलांपेक्षा मुली सुशिक्षित आहेत, त्याचप्रकारे कॉर्पोरेट आणि व्यवसाय क्षेत्रातसुद्धा वेगाने प्रगती करत आहेत. त्यांच्यात इतके प्रशंसनीय गुण असूनही, सहसा त्यांच्या अपेक्षांना अनुरूप स्थळे सापडत नाहीत. ही गैर-अनुरूपता विवाह जुळणी प्रक्रिया अधिक गुंतागुंतीची बनवते, कारण वराकडील कुटुंबेसुद्धा त्यांच्या पारंपारिक साच्यात बसणाऱ्या नववधूंचा शोध घेताना दिसतात.

स्वभावाच्या विसंगती:

स्वभावाच्या विसंगतीमुळे जटिलतेचा अतिरिक्त स्तर वाढतो. सुशिक्षित आणि स्वतंत्र मुली स्वभाव चांगला असलेल्या परंतु जास्त पगार नसलेल्या संभाव्य वरांना नाकारतात. अनेकदा मुलींच्या वराकडून असलेल्या आर्थिक अपेक्षा विवाहजुळणी प्रक्रियेमध्ये अडथळा निर्माण करतात.

अपेक्षा आणि पालकांचा प्रभाव:

आपल्या मुलींच्या विवाहाबद्दल पालकांच्या मोठ्या अपेक्षादेखील मुलींचे उशीरा लग्न जुळण्यासाठी कारणीभूत ठरतात. आधुनिक समाजात, लग्न हे एक 'स्टेटस सिम्बॉल' बनले आहे, ज्यात मुलांच्या समाधानापेक्षा पालकांचा अभिमान जास्त असतो. मुलींच्या पालकांनी ठरवलेली आदर्श स्थळाची व्याख्या अनेकदा वास्तववादी शक्यतांपेक्षा मोठी असते, ज्यामुळे पुढे नकार दिले जातात आणि मुलीच्या लग्नास विलंब होत जातो.

अपेक्षा आणि तडजोड:

या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी, पालकांनी त्यांच्या मुलींचे वय आणि सध्याच्या सामाजिक वातावरणाबद्दल अधिक जागरूक असले पाहिजे. समाधानाला महत्त्व देणे आणि अवास्तविक अपेक्षांवर तडजोड केल्याने विवाह प्रक्रिया जलद होण्यास मदत होऊ शकते. जगात कुणीच 'परफेक्ट' नाही; 'परफेक्शन' हा एक भ्रम आहे, हे समजून घेतल्यास आणि अधिक प्रगल्भ दृष्टीकोन वाढवल्यास मुलींसाठी योग्य वेळी आणि परिपूर्ण स्थळे मिळू शकतात.

थोडक्यात सांगायचे झाले तर, कठोर निकषांवर आधारित सतत नकार, पालकांच्या उच्च अपेक्षा ही मुलींच्या विलंबित विवाहाची मुख्य कारणे आहेत. तरीसुद्धा कालानुरूप पारंपरिक मानसिकतेत बदल केल्याने मुलींचे विवाह अधिक वेळेवर आणि यशस्वीरित्या होऊ शकतात.

या समस्येचे निराकरण करण्यात विवाहजुळणी संस्था महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकतात. पालक आणि मुलींना समुपदेशन सेवा प्रदान करून, ते त्यांच्या अवास्तव अपेक्षा व्यावहारिक वास्तवाशी संरेखित करण्यात मदत करू शकतात. विवाहजुळणी संस्था परस्परसंवाद आणि वर्कशॉप यांसारखे उपक्रम राबवून विवाहजुली प्रकिया सुलभ करू शकतात. विवाहजुळणी संस्था संभाव्य वर-वधूंना एकमेकांच्या बाजू समजून घेण्यास आणि संभाव्य तडजोड करण्यास प्रोत्साहन देऊ शकतात, अधिक यशस्वीपणे विवाह जुळविण्यात मदत करू शकतात आणि मुलींच्या विवाहांमध्ये होणारा विलंब कमी करू शकतात.

लेखक: डॉ. प्रकाश भोसले

-------------------------------------

आम्ही तुम्हाला तुमचा आदर्श जोडीदार शोधण्यात सहाय्य करू. म्हणून लग्न जमवण्यासाठी लगेच आम्हाला फोन करा. आम्ही संपूर्ण प्रोफेशनल पद्धतीने व आधुनिक विचारसरणीवर आधारित विवाह जुळविणारी संस्था आहोत. पदवीधर, उच्चशिक्षित, डॉक्टर, इंजिनिअर, व्यावसायिक यांसाठी आमच्याकडे आहेत मराठा समाजातील हजारो विवाहयोग्य स्थळे आणि योग्य जोडीदार शोधण्याची खात्री !

मराठा समाजातील नोंदणीकृत विश्वसनीय विवाह संस्था